sobota, 24 marca 2012

Warwiszki-bastion polskiego oporu


Warwiszki (lit. Varviškė) to wieś na Litwie Kowieńskiej, położona nad Niemnem w rejonie Łoździejów, w pobliżu Kopciowa. Przed 1918 wieś należała do parafii Kopciowo w gminie Wołowiczowce w powiecie augustowskim, w Królestwie Polskim. Po wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku (maj-październik), w której Litwini wspomagali bolszewików, Warwiszki znalazły się w ustanowionej oficjalnie strefie neutralnej między Polską i Litwą. Schroniło się tu wówczas wielu Polaków-uciekinierów z Litwy, którzy utworzyli "Samorząd Warwiszkowski". Chociaż celem samorządu było przyłączenie Warwiszek do Polski, z przyczyn politycznych od siebie niezależnych był on zmuszony ogłosić niezależność od obu państw, czyli od Polski i Litwy. Samorząd Warwiszowski wprowadził do obiegu 23 marca 1923 własne znaczki pocztowe (!). Były to trzy znaczki z nadrukiem SAMORZĄD WARWISZKI, o nominałach 50, 100 i 200 marek polskich. Samorząd Warwiszkowski był jednak w ciągłym stanie wojny z Litwą. Polski oddział wojskowy w Warwiszkach odpędzał od miejscowości zbliżające się do niej oddziały litewskie, gdyż celem rządu litewskiego było opanowanie tego terenu. Do większych walk z Litwinami doszło 8 listopada 1921 roku oraz we wrześniu 1922 roku, kiedy to oddziały litewskie bezskutecznie atakowały Warwiszki otoczone okopami i zasiekami. 15 marca 1923 roku Liga Narodów wbrew woli ludności przygranicznych (!) Warwiszek przyznała wieś Litwie Kowieńskiej. Jednakże ludność Warwiszek, nie godząc się z tą decyzją, nadal strzegła wsi z bronią w ręku. Dopiero 27 marca 1923 roku, po zaciekłej obronie z całym batalionem wojska i policji litewskiej wieś uległa, a ludność ewakuowała się na drugi brzeg Niemna, czyli do Polski. Warwiszki zostały włączone do Litwy Kowieńskiej. Polskie Warwiszki, polska stanica w Warwiszkach i polski Samorząd Warwiszkowski przeszły do historii. (Tomasz Krzywicki „Litwa. Przewodnik” Piastów 2005). WIĘCEJ: http://www.astn.pl/r2010/zap.htm

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz